Pas 73 vjetësh, studiuesit zbuluan se si duket fundi i detit pas një shpërthimi që hodhi në ajër dy milionë ton ujë, rërë dhe koral.
Fotografitë janë parë nga të gjithë: Një re e madhe kërpudha ngrihet nga Oqeani Paqësor dhe shkatërron anijet me qëllim të lënë atje për të parë fuqinë e luftës bërthamore, shkruan BBC.
73 vjet më vonë, shkencëtarët u kthyen në Bikini për të bërë një hartë të detit. Krateri është akoma atje, siç janë mbetjet e të gjitha anijeve.
“Bikini u zgjodh sepse është larg nga gjithçka, por ajo ka një lagunë të madhe dhe të arritshme,” tha drejtori i kërkimit Art Trembanis nga Universiteti i Delaware.
Në atë kohë, Bob Hope, një komedian i famshëm, thoshte me humor se “menjëherë pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, ne kishim zbuluar të vetmin vend në Tokë të lënë të paprekur dhe e çuam në ajër.”
Bomba, e vendosur në 27 metra thellësi, kishte një forcë prej 21 kiloton. Shpërthimi hodhi dy milionë ton ujë, rërë dhe koral në ajër. Me gjithë lëshimin e jashtëzakonshëm të energjisë, Trembanis beson se shumica e detit deri më tani ishin mbuluar nga sedimenti.
Përkundrazi, ekipi i tij ndërdisiplinor i oqeanografëve, gjeologëve, arkeologëve detarë dhe inxhinierëve gjeti një depresion të përcaktuar qartë. Duke përdorur sonarin, ata hartografuan një strukturë dhjetë metra të thellë dhe 800 metra në diametër.
“Ne kemi përdorur teknologji të përparuar të sonarit; mund të pikturojmë të gjithë skenën,” tha ai, duke shtuar se krateri ndodhet ende aty.
“Natyra ende na tregon plagën që ajo pësoi me bombën”, tha Trembanis për media.
Në fakt, u kryen dy teste amerikane, të quajtura Able dhe Baker. Të dyja ato u realizuan në të njëjtin atol dhe operacioni u quajt “Crossroads”. Baker u realizua me bombën atomike të quajtur ‘Helen of Bikini’.
“Duket sikur kapiteni Marvel u godit personalisht nga Toka”, tha Trembanis në një takim të Unionit Gjeofizik Amerikan, ku ai prezantoi rezultatet e hulumtimit.
“Ne kemi dashur të heqim perden dhe të zbulojmë se çfarë kishte ndodhur me të vërtetë atje. Zhytësit ishin në gjendje të hynin në zonë, por lëvizja e tyre ishte e kufizuar pasi nuk kishte një teknologji moderne,” tha ai për BBC News
Por, kësaj radhe ata përdorën teknologjinë e përparuar të sonarit, kështu që morën pamjet e të gjithë sipërfaqes dhe pasojave.
“Eksplorimi i parë i fundviteve ’80, nga perspektiva e sotme, është si të vizitosh Kanionin e Madh natën me një fanar. Eksplorimet e sotme janë si të shikosh po këtë kanion në mes të një dite me diell,” tha Termbanis.
“Ne mund t’i shihnim anijet e fundosura, mund të shihnim se krateri ishte akoma atje dhe se natyra akoma po na tregonte këtë plagë,” tha studiuesi.
Është e jashtëzakonshme që krateri ka një strukturë që duket paksa si petale trëndafili. Kjo është prova që i gjithë ky material fillimisht u hodh në qiell dhe më pas u fundos përmes një kolone uji dhe u përhap në të gjithë shtratin e detit.
Një pjesë e motivimit për hulumtim ishte një kuptim më i mirë i ndikimit të vazhdueshëm mjedisor. Megjithëse nivelet e rrezatimit janë ulur ndjeshëm, anijet që janë fundosur qëllimisht për të parë rezultatet e eksperimentit po përhapin rrezikun e vazhdueshëm të ndotjes.
Këto anije nga marina e vjetër amerikane, japoneze dhe gjermane nuk ishin përgatitur aspak që një ditë të zhyten dhe të shndërroheshin në shkëmbinj nënujorë artificialë.
Në vend të kësaj, skenari i lojërave të luftës kërkoi që ato të liheshin në vendin ku ra bomba atomike, pa e ditur askush për eksperimentin dhe faktin që këto anije ende kishin karburant dhe municion.
“Dhe tani era e naftës po përhapet nga transportuesi amerikan i aeroplanit Saratoga. Nagato – një anije japoneze – e përdorur për të planifikuar sulmin në Pearl Harbour – kishte karburantet që po dilnin prej tij dhe përhapet për disa kilometra. Ndërsa anijet vazhdojnë të shkërmoqen në uji, ajo ndotje mund të bëhet një problem shumë më i madh,” tha Trembanis.