Ligji i ri për pronën në Kuvend, 3 kushtet e domosdoshme që tapitë e tokës të konsiderohen të vlefshme

0
533

Në Kuvend ka mbërritur për diskutim pr/ligji “Për përfundimin e proceseve kalimtare të pronësisë në Republikën e Shqipërisë, i cili do të shërbejë për përmbylljen e të gjitha proceseve (bashkë me to edhe të problemeve) kalimtare të lidhura me pronësinë mbi pasuritë të paluajtshme, që kanë mbizotëruar në fushat ekonomike-sociale dhe institucionale të vendit gjatë këtyre 3 dekadave. Qëllimi i këtij projektligji është krijimi i bazës ligjore të thjeshtuar dhe të harmonizuar për përfundimin e proceseve administrative të trajtimit të pronës së paluajtshme të shtetit dhe të pronës private. Synimet e projektligjit kanë të bëjnë me reformimin në thelb të proceseve të lartpërmendura, duke parashikuar normat e nevojshme për zgjidhjen e problematikave që kanë shoqëruar zbatimin e tyre, në funksion të përmbylljes së çështjes së pronës.

Ligjësimi i akteve të marrjes në pronësi të tokës bujqësore

Në nenet 7 dhe 8, të këtij ligji përcaktohen qartë kushtet që duhet të plotësohen për ligjësimin e aktit të marrjes së tokës në pronësi dhe trajtimin e rasteve, të cilat nuk i përmbushin këto kushte. Specifikisht, neni 7 i projektligjit e lehtëson pozitën e subjekteve përfituese të tokës bujqësore, kur e konsideron të vlefshme AMTP-në vetëm me kushtin e plotësimit të disa elementeve themelore. Qëllimi i këtij neni është të mos cenojë të drejtat e subjekteve, të fituara prej tyre prej pothuajse 30 vjetësh (që nga hyrja në fuqi e ligjit nr.7501/1991), duke “falur” të gjitha mangësitë që mund të ketë titulli i pronësisë, me përjashtim të disa kushteve themelore. “Akti i marrjes së tokës në pronësi (AMTP), i fituar përpara hyrjes në fuqi të këtij ligji, konsiderohet i vlefshëm nëse plotësohen, njëkohësisht, kushtet e mëposhtme: Subjekti ka qenë legjitimuar për të përfituar tokë sipas akteve ligjore e nënligjore për ndarjen e tokës bujqësore ose, edhe nëse nuk ka qenë legjitimuar, ka përfituar tokën, për të cilën i është hequr pronësia atij apo trashëgimlënësit gjatë krijimit të kooperativës apo ndërmarrjes bujqësore; Subjekti ka përfituar tokë vetëm në territorin e një kooperativeapo ndërmarrjeje bujqësore; Toka e ndarë me AMTP nuk ka qenë e llojit (zërit kadastral) “truall”, “rëra bregdetare” ose “plazhe””, parashikon pr/ligji. Pra, dispozita në vetvete është mirëfilli një falje ndaj një kategorie shumë të madhe subjektesh që do të cenoheshin sipas legjislacionit që është aktualisht në fuqi. Në nenin 8 rregullohen pasojat që mund të vijnë si rezultat i titujve që nuk përmbushin kushtet themelore të parashikuara në nenin 7, duke përcaktuar njëkohësisht edhe mekanizmin e njohjes së pronësisë shtetërore mbi pasurinë (ngritja e padisë në Gjykatën e Apelit) në këtë rast. Ky mekanizëm është përzgjedhur në funksion të përmbylljes sa më të shpejtë të procesit, duke ndjekur shembullin e ligjit nr.133/2015 (nenet 19 e 29). Nëse do t’i referohemi kufizimit të shkallëve të gjykimit, mund të themi se ai nuk prek thelbin e së drejtës së pronësisë së palës, pasi vendimmarrja mbi titullin i mbetet juridiksionit gjyqësor dhe pala e ruan të drejtën e ankimit në një gjykatë më të lartë (Gjykata e Lartë).

Legalizimi i ndërtimeve dhe truallit pa titull pronësie

Kreu III i pr/ligjit të ri ka në përbërje nenet 14 deri në 30, që parashikojnë procedurat për ligjësimin e ndërtimeve dhe truallit pa titull pronësie. Në të parashikohen kriteret e legalizimit të ndërtimeve pa leje, të përfshira në këtë proces sipas legjislacionit në fuqi (evidentimi, kriteret, dokumentacioni i nevojshëm, afatet, kalimi i pronësisë). Dispozitat që i përkasin trajtimit të ndërtimeve pa leje në proces legalizimi parashikojnë gjithashtu dhe rastet kur subjekti posedon më shumë se një ndërtim pa leje, kompensimin për pronarët joposedues, zgjidhjen e mosmarrëveshjeve për të drejtat mbi ndërtimin që legalizohet. “…nëse gjatë procedurave të legalizimit konstatohet se për të njëjtin ndërtim pa leje ka aplikime nga dy ose më shumë subjekte, procedurat e legalizimit vijojnë në favor të subjektit që ka aplikuar i pari në kohë; mosmarrëveshjet mes subjekteve aplikuese dhe pretendimet e të tretëve, për të drejta mbi ndërtimin pa leje, apo për raportet e pronësisë mbi këtë ndërtim, zgjidhen nga gjykata”, parashikon ligji. Në këtë kre ka rregullime të posaçme për një sërë rastesh që paraqesin nevojë për zgjidhje, sikurse janë: ndërtimet pa leje, të ngritura në më shumë se 50% të sipërfaqes së tyre (baza e ndërtimit) mbi tokë private të të tretëve, ku dokumentet e miratuara të planifikimit të territorit parashikojnë ndërtime mbi 6 kate nga niveli zero; ndërtimet e ngritura nga personat juridikë në proces falimentimi; efektet e legalizimit në regjimin kadastral të tokës (legalizimi i ndërtimeve pa leje ndryshon automatikisht llojin e pasurisë në regjistrat publikë të pasurive të paluajtshme, duke e kthyer sipërfaqen e parcelës ndërtimore në “truall”).

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here