Papa Françesku ka ndërruar jetë në moshën 88-vjeçare, pas 12 vitesh si udhëheqës shpirtëror i Kishës Katolike Romake.
Vdekja e tij ka vënë në lëvizje procesin shekullor të zgjedhjes së një Pape të ri.
Papa konsiderohet një pasardhës i gjallë i Shën Pjetrit, i cili ishte kreu i dishepujve fillestarë të Krishtit, Apostujve.
Kjo i jep atij fuqi të plotë dhe të papenguar mbi të gjithë Kishën Katolike dhe e bën atë një burim të rëndësishëm autoriteti për rreth 1.4 miliardë katolikë në botë.
Ndërsa shumë katolikë shpesh konsultohen me Biblën për udhëzim, ata gjithashtu mund t’i drejtohen mësimeve të Papës, të cilat rregullojnë besimet dhe praktikat e Kishës.
Rreth gjysma e të gjithë të krishterëve në mbarë botën janë katolikë romakë. Konfesionet e tjera, duke përfshirë protestantët dhe të krishterët ortodoksë, nuk e njohin autoritetin e Papës.
Papa jeton në qytetin e Vatikanit, shteti më i vogël i pavarur në botë. Ajo është e rrethuar nga kryeqyteti italian, Roma.
Papa nuk merr rrogë, por të gjitha shpenzimet e udhëtimit dhe të jetesës i paguan Vatikani.
Kush e zgjedh Papën e ri?
Papa i ri duhet të zgjidhet nga zyrtarët më të lartë të Kishës Katolike, të njohur si Kolegji i Kardinalëve.
Ata emërohen drejtpërdrejt nga Papa, dhe zakonisht shugurohen peshkopë.
Aktualisht janë 252 kardinalë katolikë, 138 prej të cilëve kanë të drejtë të votojnë për Papën e ri.
Të tjerët janë mbi 80 vjeç, që do të thotë se nuk mund të marrin pjesë në zgjedhje, edhe pse mund të bashkohen në debatin se kush duhet të zgjidhet.
Si zgjidhet Papa dhe cila është konklava?
Kur Papa vdes (ose jep dorëheqjen, si në rastin e rrallë të Papa Benediktit XVI në vitin 2013), kardinalët thirren në një takim në Vatikan, pasuar nga konklava, siç njihen zgjedhjet.
Camerlengo i Kishës së Shenjtë Romake shpall një Papë të vdekur në prani të Mjeshtrit Papal të Ceremonive dhe një grushti anëtarësh të tjerë të familjes Papale. Pastaj shpallen nëntë ditë zie, në të cilat trupi i Papës së ndjerë do të vendoset në Bazilikën e Shën Pjetrit.
Gjatë kohës midis vdekjes së Papës dhe zgjedhjes së pasuesit të tij, Kolegji i Kardinalëve qeveris Kishën.
Do të duhen të paktën 15 ditë para se të fillojë Konklava të zgjedhë pasardhësin e tij, duke u lejuar kardinalëve të arrijnë në Romë nga e gjithë bota.
Zgjedhjet mbahen në fshehtësi të rreptë brenda Kapelës Sistine, pikturuar në mënyrë të famshme nga Michelangelo.
Kardinalët votojnë për kandidatin e tyre të preferuar derisa të përcaktohet fituesi, një proces që mund të zgjasë disa ditë. Në shekujt e mëparshëm, votimi ka vazhduar për javë ose muaj. Disa kardinalë madje kanë vdekur gjatë konklavave.
E vetmja e dhënë se si po ecin zgjedhjet është tymi që del dy herë në ditë nga djegia e fletëve të votimit të kardinalëve. Tymi i bardhë tradicional do të thotë se Papa i ri është zgjedhur.
Si bëhet publik vendimi për Papën e re?
Pasi ngrihet tymi i bardhë, Papa i ri normalisht shfaqet brenda një ore në ballkonin me pamje nga Sheshi i Shën Pjetrit.
Kardinali i lartë pjesëmarrës në konklavë do të shpallë vendimin me fjalët “Habemus Papam” – latinisht për “ne kemi një Papë”.
Më pas ai do të prezantojë Papën e ri me emrin e tij të zgjedhur papal, i cili mund të jetë ose jo emri i tij origjinal.
Për shembull, Papa Françesku lindi Jorge Mario Bergoglio, por ai zgjodhi një emër tjetër për papatin e tij për nder të Shën Françeskut të Asizit.
Kush mund të bëhet Papë?
Në teori, çdo katolik romak që është pagëzuar mund të konsiderohet për zgjedhjen për t’u bërë Papë. Megjithatë, në praktikë, kardinalët preferojnë të zgjedhin një të tyren.
Kur Papa Françesku me origjinë argjentinase u zgjodh në konklavën e mëparshme në 2013, ai u bë Papa i parë ndonjëherë që vjen nga Amerika e Jugut, një rajon që përbën afërsisht 28% të katolikëve në botë.
Por precedenti historik sugjeron që kardinalët kanë më shumë gjasa të zgjedhin një evropian – dhe veçanërisht një italian.
Nga 266 papët e zgjedhur deri më sot, 217 kanë qenë nga Italia.