Familja e Bashar al-Assad është larguar në Rusi, ndërsa forcat rebele nisën një ofensivë duke pushtuar një pjesë të territorit në të gjithë Sirinë veriore.
Një burim i afërt me Kremlinin i tha Bloomberg News se Moska nuk kishte plane për të shpëtuar presidentin sirian, ndërsa Vladimir Putin thuhet se ishte i neveritur nga raportet se trupat e regjimit po largoheshin nga pozicionet e tyre.
“Rusia nuk ka një plan për të shpëtuar Assadin dhe nuk sheh një plan të tillë për sa kohë që ushtria e presidentit sirian vazhdon të braktisë pozicionet e saj”, tha burimi.
Asma al-Assad, gruaja e lindur në Britani e presidentit sirian, iku me tre fëmijët e tyre javën e kaluar, raportoi Wall Street Journal, duke cituar zyrtarë sirianë të sigurisë dhe zyrtarë arabë.
Dy kunetërit e Asadit janë larguar gjithashtu nga Siria dhe kanë udhëtuar për në Emiratet e Bashkuara Arabe, tha gazeta. Është e paqartë nëse presidenti sirian ka mbetur në vendin e tij.
Një kanal televiziv pro-Assad tha të premten se ai kishte udhëtuar në Iran, por më vonë mohoi raportin e tij. Zyrtarët egjiptianë dhe jordanezë i kanë kërkuar presidentit sirian të largohet nga vendi dhe të formojë një qeveri në mërgim.
Forcat rebele të udhëhequra nga xhihadistët pushtuan Hamën të enjten, ndërsa më parë kishin pushtuar qytetin e dytë të Sirisë, Aleppo. Të premten, ata po përparonin në qytetin e Homsit, i cili shtrihet në rrugën për në Damask.
Shtetet e Bashkuara dhe Rusia u thanë qytetarëve që të largoheshin nga Siria në fluturimin tjetër komercial të disponueshëm.
Të premten në mbrëmje, Departamenti Amerikan i Shtetit u tha amerikanëve të largoheshin nga Damasku ose “të përgatiteshin të strehoheshin në vend për periudha të gjata”.
Irani ka një prani ushtarake në Homs dhe pjesë të tjera të Sirisë, dhe të premten Abbas Araghchi, ministri i jashtëm iranian, tha se do të mbështeste Assadin “në masën e nevojshme”, pa dhënë detaje.
Por të premten mbrëma u raportua se Irani kishte filluar të evakuonte personelin ushtarak nga Siria.
Sipas The New York Times, komandantët e Forcave Quds të Iranit po niseshin për në Irak dhe Libanin fqinj.
Irani mund të jetë dobësuar nga përplasjet e drejtpërdrejta dhe të tërthorta me Izraelin, e mbështetur nga SHBA.
Sulmi i shpejtë i rebelëve jo vetëm që ka tensionuar marrëdhëniet midis Rusisë dhe Sirisë, por gjithashtu e ka bërë Kremlinin nervoz për sigurinë e bazave të tij ushtarake.
Fighterbomber, një kanal i shquar i blogjeve ushtarake të aviacionit, ka paralajmëruar se Kremlini do të luftojë për të evakuuar bazën e tij kryesore ajrore përpara se rebelët ta sulmojnë dhe ta marrin atë.
Ai lëshoi paralajmërimin pasi rebelët xhihadistë pushtuan qytetin e Hama të enjten në mbrëmje, duke hapur një rrugë të qartë për në bazën ajrore Khmeimim, 75 milje në perëndim pranë Mesdheut.
“Është pothuajse e pamundur evakuimi i bazës. Në rastin më të mirë, është e mundur të evakuohet pjesa më e madhe e personelit, dokumentacionit dhe avionëve”, thuhet në njoftim, duke sqaruar “të gjitha pronat e tjera do të mbeten në baza.”
Duket se sulmi i rebelëve që ka shkatërruar forcat qeveritare siriane në të gjithë vendin gjatë javës së kaluar nuk është konsideruar kurrë i realizueshëm dhe nuk janë hartuar planet e evakuimit emergjent.
Sipas Fighterbomber ka vetëm dy fusha ajrore rezervë në Siri, të cilat ai i përshkroi si një “minimum kritik”. Kjo do të thotë që në vend që avionët të fluturojnë jashtë pistave të cenueshme, ata duhet të drejtohen në bazën detare ruse të Tartus, 50 milje larg, dhe më pas të ngarkohen në anije transporti.
Alexander Kots, një tjetër bloger ushtarak rus, tha se avionët rusë nuk mund të bënin shumë për të ndaluar përparimin e rebelëve pa mbështetjen në terren nga ushtria siriane, duke shtuar se “ushtria siriane nuk po tregon ende ndonjë gatishmëri të veçantë për të luftuar”.
Ekziston edhe kërcënimi i sulmeve rebele me dron mbi bazat ruse në Siri. Kur Putin urdhëroi forcat e tij të ndërhynin në luftën civile siriane në vitin 2015, dronët nuk ishin një veçori, por lufta në Ukrainë ka treguar një situatë tjetër.
Putin ndërhyri në luftën civile në Siri në një lëvizje të llogaritur me kujdes, e krijuar për t’i dhënë Kremlinit një fitore të lehtë ushtarake të huaj dhe për të projektuar forcën.
Një pjesë e planit ishte ngritja e një vargu bazash ushtarake që mund të përdoreshin për të acaruar Perëndimin. Dy më të rëndësishmet janë baza ajrore në Khmeimim dhe baza detare në Tartus, 50 milje në jug. Raportet thonë se anijet detare ruse tashmë janë parë duke u larguar nga Tartus, megjithëse zyrtarët perëndimorë nuk besojnë se është braktisur.
Javën e kaluar rebelët pushtuan Aleppon si dhe disa baza të vogla ruse aty pranë. Putini shkarkoi menjëherë komandantin kryesor rus në Siri dhe urdhëroi forcat e tij ajrore të intensifikojnë sulmet e tyre ndaj rebelëve, por Dara Massicot, një bashkëpunëtor i lartë në Carnegie Endowment, tha se masa nuk duket se ka funksionuar.
Putini u është zotuar aleatëve të tij iranianë se do të mbështesë Assadin, por analistët kanë thënë se ai do të jetë i frustruar me ripërtëritjen e luftimeve në Siri, sepse kjo do ta shpërqendrojë atë nga lufta e tij në Ukrainë, që është një projekt prioritar.
Blogerët ushtarakë rusë me lidhje të forta me forcat ruse kanë filluar gjithashtu të vënë në dyshim cilësinë dhe angazhimin e ushtrisë siriane.
Rybar, një bloger ushtarak rus, tha se forcat rebele po përparonin ende me shpejtësi dhe se pretendimet ushtarake siriane për një kundërsulm ishin gënjeshtra. “Nuk ka fare raporte të arsyeshme për beteja apo ndonjë rezistencë nga trupat siriane”, tha Rybar, duke shtuar se një sulm në Damask pritej brenda ditëve të ardhshme.
