Zbardhen skemat që përdorin më së shumti pushtetarët e korruptuar dhe bosët e krimit për pastrimin e parave. Në fund të vitit që lamë pas, në Tiranë mbërriti një ekip i grupit Moneyval, pjesë e Këshillit të Europës, ku u prezantuan detaje nga raporti vjetor për Shqipërinë. Aty u theksua se një ndër problemet është dhe korrupsioni, i cili ndikon në pastrimin e parave. Por gazeta ka siguruar raportin përfundimtar për vendin tonë, ku një rëndësi e madhe i kushtohet mënyrave se si pastrohen paratë. Aty theksohet se fusha e ndërtimit dhe lojërat e fatit janë sektorët ku investohen para droge dhe korrupsioni. Po ashtu aty përmendet dhe roli noterit. “Sektori i lojërave të fatit dhe ai i pronave të patundshme janë pjesë e riskut të pastrimit të parave, së bashku me profesionin e noterëve, për shkak të transaksioneve për pronat. Vitet e fundit ka pasur përmirësime në këtë drejtim me shtimin e kontrolleve ndaj transaksioneve të pronave të patundshme, ndërsa aktualisht rreziku më i madh është për transaksionet ku nuk janë prezentë noterët dhe përfaqësuesit e pronave. Financierët dhe avokatët konsiderohen të rrezikuar nga pastrimi i parave prej ekspozimit të tyre në informacionet e kompanive dhe për faktin se mbikëqyrja për këto profesione është e vogël”, thuhet në raport. Më pas në raport është bërë një panoramë e risqeve me të cilat përballet vendi ynë. Aty theksohet se burimi kryesor i parave të pista janë nga korrupsioni dhe droga. “Megjithëse Shqipëria ka bërë përparim për pastrin e parave e financimin e terrorizmit, rreziqet mbeten të larta. Sipas Vlerësimit Kombëtar të Riskut, kërcënimi kryesor i pastrimit të parave janë të ardhurat nga korrupsioni dhe krimi i organizuar në fushat e narkotikëve, të doganave dhe taksave (p.sh. Evazioni fiskal dhe kontrabanda). Grupet e organizuara kriminale me individë shqiptarë janë aktivë në shumë vende të Evropës, dhe kanë lidhje me burime të tjera. Ata fokusohen kryesisht në trafikun e drogave, trafikun njerëzor dhe krime kundër pronës”, thuhet aty. Sipas raportit, fitimet nga krimi investohen në disa formë në Shqipëri si në prona të patundshme dhe kompani komerciale. “Masa e madhe e ekonomisë informate së bashku me përdorimin e gjerë të parave në dorë përbën një dobësi sa i përket luftës ndaj pastrimit të parave”, thekson raporti.
Korrupsioni
Në raportin e Moneyval bëhet e ditur se elementi kryesor që po ndikon në pastrimin e parave është korrupsioni. Sipas, ekspertëve të KiE, edhe pse po bëhet reforma në drejtësi dhe po luftohet ky fenomen, sërish ka ndikim të madh në pastrimin e parave. “Numri i hetimeve të çështjeve të korrupsionit është në rritje, por numri i dënimeve përfundimtare mbetet i ulët në të gjitha nivelet. Korrupsionin sistemin gjyqësor prek negativisht funksionimin e sistemit të drejtësisë, dëmton besimin e publikut të rendi ligjor dhe sjell pandëshkueshmëri për kriminelët”, thuhet aty. Një rëndësi i është kushtuar dhe financimit të terrorizmit. Moneyval ka kërkuar më shumë masa duke qenë se Shqipëria është mes shteteve ku ka pasur individë që kanë shkurt ë luftojnë krah ISIS. “Komisioni i riskut thekson rritjen e radikalizmit fetar dhe rastet e rekrutimit të luftëtarëve të huaj vitet e fundit. Ka pasur disa ndjekje të luftëtarëve të huaj në lidhje me konfliktin Sirisë por nuk ka pasur dënime”, thekson raporti. Megjithatë, bëhet e ditur se me zbatimin tërësor të reformës në drejtësi, ky fenomen pritet që të luftohet akoma dhe më thellë.
Kliti Topalli