Teksa sanksionet ekonomike perëndimore po dëmtojnë ekonominë e Rusisë, Kremlini dhe mbështetësit e tij po kërkojnë “çdo cep” për të gjetur juridiksione për t’iu shmangur sanksioneve. Moska duket se i ka vënë sytë në Ballkanin Perëndimor, “i mbytur” prej kohësh nga korrupsioni dhe ndikimi i fortë rus. Me një Serbi që bashkëpunon kaq hapur politikisht dhe ekonomikisht me agresorin rus, Ballkani i Hapur rrezikon të bëhet kali i Trojës i Putinit në Ballkanin Perëndimor. Shenjat e një aleance të fortë me Rusinë presidenti serb Aleksandër Vuçiç i ka forcuar edhe më shumë. Ai ka njoftuar se do të ketë një telefonatë të mërkurën ose të enjten me homologun rus Vladimir Putin. Vuçiç paralajmëroi një marrëveshje të re për furnizimet me gaz rus në Serbi. “Sasia është më e rëndësishmja për ne, çmimi është aspekti numër dy, dhe aspekti numër tre është siguria e furnizimeve, me të cilën deri më tani nuk kemi pasur probleme. Dy aspektet e para janë vendimtare”, tha ai. Gjithashtu presidenti serb dhe kryeministri hungarez Viktor Orban hapën Panairin e 89-të Ndërkombëtar të Bujqësisë në Novi Sad. Vuçiç tha se miqësia me Hungarinë është thelbësore për Serbinë dhe shtoi se të dy vendet nuk duhet të shqetësohen për furnizimet me ushqime. Vuçiç u shpreh gjithashtu se ka arritur një marrëveshje me Orbanin që i lejon Serbisë të depozitojë 300-500 milionë metra kub gaz natyror në Hungari. I gjithë ky bashkëpunim i plotë i Serbisë me Rusinë, përfaqëson mundësinë më të mirë të Putinit për të ndërtuar dhe përdorur në mënyrë efektive levat ekonomike në rajon, me Ballkanin e Hapur, pasi projekti i krijuar nga Vuçiç bashkë me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut në vitin 2021, synon të promovojë lidhjet ndërmjet tre vendeve për të krijuar përfundimisht një treg të vetëm për mallrat, shërbimet dhe kapitalet. Ballakani i Hapur mund t’i mundësojë Rusisë të shfrytëzojë avantazhin e saj më të madh ndaj Ballkanit Perëndimor, atë të ndikimit ekonomik.
Ballkani i Hapur, porta e Putinit
Aleksandër Vuçiç e përdori Ballkanin e Hapur si një mundësi shpëtimi në kohë krizash me eksportin e grurit. Pasi Beogradi e bllokoi për disa ditë, Vuçiç u shpreh se në fund “Open Ballkan” shpëtoi krizën e miellit. Shfrytëzimi i korrupsionit në Ballkanin Perëndimor është thelbësor në përpjekjet e Kremlinit për të kultivuar ndikim në rajon. Ky problem ka filluar dekada më parë. Ndërsa shtetet e ish-jugosllavisë liberalizuan ekonomitë e tyre pas viteve 1990, korrupsioni i acaruar ekspozoi hapje për ndikimin rus. Nën Vladimir Putin, Moska ka përdorur aktorët e korruptuar për të shfrytëzuar çarjet ekonomike, etnike dhe fetare në shoqëritë ballkanike, në mënyrë që ta përdorë atë paqëndrueshmëri për të sfiduar Perëndimin. Shkëputja perëndimore e ka komplikuar problemin, duke i lejuar Rusisë dhe Kinës të mbushin boshllëkun përmes korrupsionit dhe investimeve në “kurthin e borxhit” në fusha kritike si energjia, nafta, gazi dhe siguria. Kjo mungesë vëmendje mund të dobësojë përfundimisht ndikimin e sanksioneve perëndimore kundër Rusisë. Serbia dhe Bosnja dhe Hercegovina, ku ndikimi rus është veçanërisht i fortë, kanë refuzuar të sanksionojnë Rusinë. Mediat serbe raportuan në fillim të prillit se gati 300 persona rusë, duke përfshirë shumë në sektorin e IT, kishin hapur kompani në Serbi që kur Moska pushtoi Ukrainën më 24 shkurt, duke reflektuar me gjasë një përpjekje për të shmangur sanksionet perëndimore duke riregjistruar firmat ruse në Serbi. Dhe megjithëse Shqipëria, Mali i Zi dhe të tjerët janë zhvilluar Regjimet e sanksioneve të Rusisë në përputhje me sanksionet e BE-së, ato mund të mos jenë në gjendje ose të mos dëshirojnë t’i zbatojnë ato nëse Moska mund të mbizotërojë mbi udhëheqjen e tyre nëpërmjet presionit politik ose korrupsionit.
